De rijkdom van twee orgels
Hoofdorgel
Op 12 mei 1765 is het huidige orgel in gebruik genomen. Destijds is het instrument gebouwd als een éénklaviers orgel. Opmerkelijk is dat het front een tweede klavier suggereert door de horizontale geleding in middentoren en zijvelden. Mogelijk heeft het front er vóór de toevoeging van het tweede klavier door Lohman in 1845 er anders uitgezien. Daarnaast heeft Lohman tussen 1839 en 1845 de kas dieper gemaakt en een zijkantbespeling aan het instrument toegevoegd. In 1932 werd het orgel opnieuw uitgebreid en gewijzigd door J. de Koff & Zn.
Naar de romantische smaak van de tijd werd om het tweede klavier een zwelkas gebouwd, met daarin een nieuwe Voix Celeste en Hobo. Ook kreeg het orgel een (pneumatisch bediend) vrij pedaal. In 1972 was opnieuw een restauratie nodig; gekozen werd voor een dispositieherstel uit 1845, met enige wijzigingen.
Orgelbouwer Flentrop voerde de werkzaamheden uit; het werd de meest ingrijpende restauratie in de geschiedenis van het orgel. Op het hoofdwerk werden nieuwe registers in oude factuur geplaatst: Quintadeen 8, Mixtuur, Trompet 8; op het bovenwerk: Flageolet 1 en Dulciaan 8. De klaviatuur (verplaatst naar de achterzijde van de kas) en mechanieken werden nieuw aangelegd, evenals het pedaal met 5 stemmen in een aparte kas achter het orgel. In 1979 volgde nog de aanleg van een tremulant voor het hele orgel.
De kas is uitgevoerd in een ingetogen rococovariant stijl; de preekstoel uit 1756-1757 is in dezelfde stijl. Deze stijl is herkenbaar door een lichte asymmetrie binnen zwierige vormen; dit is vooral een decoratieve stijl. Het snijwerk en de drie beelden bovenop het orgel (in het midden David met de harp, op de zijtorens twee bazuinblazende engelen) zijn van de hand van Josephus de Bondt, een fameus kunstenaar. De kas heeft een vijfdelige geleding: één spitse middentoren wordt geflankeerd door ongedeelde zijvelden. Deze middenpartij is omlijst door twee forse zijtorens, die de grootste pijpen van de Prestant (=vooraanstaand) 8 voet (= ongeveer 2 meter 40) van het Hoofdwerk herbergen. Gelukkig bleef het bij alle restauraties en veranderingen door de eeuwen heen de fraaie eenheid met de orgelgalerij behouden.
De dispositie van het orgel is als volgt:
Hoofdwerk |
Bovenwerk |
Pedaal |
|---|---|---|
| Bourdon 16 | Baarpijp 8 | Subbas 16 |
| Prestant 8 | Roerfluit 8 | Octaaf 8 |
| Quintadeen 8 | Viola di Gamba 8 | Octaaf 4 |
| Bourdon 8 | Octaaf 4 | Bazuin 16 |
| Octaaf 4 | Fluit 4 | Trompet 4 |
| Quint 3 | Woudfluit 2 | Mixtuur: |
| Octaaf 2 | Flageolet 1 | C: 2, 1 1/3, 1 |
| Fluit 2 | Dulciaan 8 | c: 2 2/3, 2, 1 1/3 |
| Cornet 3 st (d) | c’: 4, 2 2/3, 2, 1 1/3 | |
| Mixtuur 3-5 st | c”: 5 1/3, 4, 2 2/3, 2, 1 1/3 | |
| Trompet 8 |
Lichtspots
De kerk beschikt sinds kort over een 2-tal lichtspots welke gericht zijn op het orgel om het orgel meer uit te lichten. Ze kunnen ook worden gebruikt bij uitvoeringen omdat ze draaibaar zijn.
De spots op de pilaren
Het orgel zonder de spots
Het orgel uitgelicht met de spots
Koororgel
Op 20 april 1961 is in het koor een tweede orgel in gebruik genomen. Dit instrument is in 1791 door J.M. Garstenhauer gebouwd. Na veel omzwervingen is het instrument in de Oude Kerk geplaatst. De dispositie van dit charmante instrument met één klavier en aangehangen pedaal is:
| Prestant 8 | Gamba 8 |
|---|---|
| Octaaf 4 | Holpijp 8 |
| Quint 2 2/3 | Fluit 4 |
| Octaaf 2 | Sesquialter I-II |
| Mixtuur III-IV | Flageolet 1 |
Orgelbouwer J.L. van den Heuvel uit Dordrecht heeft in 2006 herstel- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Sinds 2010 zijn beide orgels in onderhoud bij de Gebr. Van Vulpen uit Utrecht.
Oganist: Bert den Hertog
Bert den Hertog (1978) werd geboren te Gouda. Hij studeerde Hoofdvak Orgel aan het Rotterdams Conservatorium bij o.a. Ben van Oosten. Die studie sloot hij in 2005 (specialisatie solospel, voorheen UM) met het resultaat ‘zeer goed’ af. Hij won tijdens zijn studie vier (inter-)nationale orgelconcoursen.
Van 2000-2010 was hij organist te Rotterdam (Ikazia Ziekenhuis en Oranjekerk), vanaf 2010 is hij benoemd tot hoofdorganist van de Oude Kerk waar hij vanaf juni dat jaar elke zondagochtend de eredienst op het orgel begeleidt. Tevens speelt hij nog middagdiensten in de Hervormde Dorpskerk te Woubrugge. Van zijn spel verschenen inmiddels 7 in de landelijke pers lovend besproken CD’s.
Bert geeft orgel- en pianoles aan de Stichting Muziekonderwijs Leiderdorp. Al tijdens zijn studie speelde hij zeer regelmatig soloconcerten en concerten met solisten. Vanaf de zomer 2004 speelt hij regelmatig solistische avondconcerten, o.a. Gouda (St. Janskerk), Delft (Oude Kerk), Brielle (Dom), Zutphen (St. Walburgiskerk), Nijmegen (St Stevenskerk), Aalten (Grote Kerk), Doesburg (Martinikerk), Rotterdam (St. Laurenskerk, Hoflaankerk), etc.
Bert is gehuwd met de, in Moskou geboren organiste Anna den Hertog – Karpenko, waarmee hij ook wel samen optreedt.
Vanaf 2013 is hij tevens concertorganist en artistiek adviseur van de Stichting Orgel Elandstraatkerk (Den Haag Centrum), waar hij het unieke Franssen-orgel (43/III/P) bespeelt en promoot.
www.bertdenhertogorganist.nl
